1962 yılında Uşak’ın Ulubey ilçesinde doğdu. İlk ve ortaokulu Ulubey’de, liseyi İzmir Atatürk Lisesi’nde okudu. 1983 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1985-1986 öğretim yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde lisansüstü eğitimine başladı. 1993 yılında doktora derecesini alan Hayati Develi, 1998 yılında doçent, 2004 yılında profesör oldu.
1984 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde araştırma görevlisi olarak akademik hayata başlayan Hayati Develi 1991 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kadrosuna geçti. 1993-1994 öğretim yılında Rusya Fedarasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin Çallı şehrinde bulunan Pedagoji Enstitüsünde Türk Dili dersleri okuttu. 2001-2002 öğretim yılından itibaren İstanbul Kültür Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde çalışmaya başladı. Çalışma alanı esas olarak çağdaş ve tarihsel Türkiye Türkçesi olan Hayati Develi'nin tarihsel dilbilimiyle ilgili kitap ve makaleleri, tarihsel metin yayımları ve Türkçenin çağdaş sorunlarıyla ilgili kitap ve denemeleri yayımlanmıştır.